[pic=76_1236002582.jpg]De aanhoudende winter hield amfibieën stevig in hun winterslaap. De voorbije dagen kwam daar verandering in. Met maxima van 12 °C en geen nachtvorst waren de omstandigheden redelijk gunstig. Padden, kikkers en salamanders ontwaken en de grote paddentrek is begonnen. De latere trek staat in schril contrast met vorig jaar. Toen startte de paddentrek uitzonderlijk vroeg, rond 23 januari. Reden: de op één na warmste januarimaand ooit sinds het begin van de metingen in 1833.Amfibieën brengen de winter meestal door aan land, verstopt onder bladeren, een houtmijt of ingegraven in een ondergronds holletje. In het voorjaar ontwaken ze en gaan ze massaal op pad naar hun voortplantingspoel. Doel: een partner zoeken en eitjes afzetten. Door het dichte Vlaamse wegennet, moeten heel wat amfibieën tijdens die tocht een weg oversteken. Vaak eindigt zo’n tocht ‘op weg naar nieuw leven’ in een platte dood.Natuurpunt organiseert jaarlijks in heel Vlaanderen paddenoverzetacties. Langsheen de trekroutes worden schermen geplaatst die de amfibieën naar ingegraven emmers leiden. Vrijwilligers controleren die ‘paddenvallen’ dagelijks en zetten alle amfibieën veilig over naar de andere kant van de straat. In 2008 deden 60 gemeenten mee aan deze actie, goed voor 109.961 amfibieën die levend de weg werden overgezet. Het gaat vooral om de gewone pad (75%), de bruine kikker (14%) en de kleine watersalamander (4%). Maar ook zeldzame soorten als de heikikker, de kamsalamander en de knoflookpad worden soms in de emmers aangetroffen. Toch noteerden vrijwilligers vorig jaar nog bijna 5000 verkeersslachtoffers. Dit is slechts het topje van de ijsberg want op heel wat trekroutes is er nog geen ‘padden rescue team’ actief.Het uitgebreid netwerk van overzetters van Hyla, de reptielen- en amfibieënwerkgroep van Natuurpunt is op post. Door de koude wintermaanden, komt de trek pas nu op gang. Nachten met honderden amfibieën per locatie, zullen zeker geen uitzondering zijn. Vorig jaar coördineerde Hyla 138 overzetacties. De resultaten kan je raadplegen op www.natuurpunt.be/hyla.Amfibieën zijn vooral schemerdieren. De trek vat doorgaans aan rond 19u. Natuurpunt roept automobilisten op om aandacht te hebben voor de paddentrek en hun snelheid te minderen. Natuurpunt wacht bang af wat dit jaar zal brengen. De milde winters van 2007 en 2008 hadden immers een negatieve invloed op de overlevingskansen van amfibieën. In gematigde klimaatzones (zoals in Vlaanderen) stapelen amfibieën in de zomer energiereserves op in de vorm van vet. Net deze reserve is noodzakelijk om de winterslaap levend te kunnen doorkomen. Tijdens koude winters verloopt de stofwisseling van amfibieën heel traag en worden de vetreserves heel langzaam opgebruikt. Milde winters zorgen echter voor een hoog metabolisme waardoor de vetvoorraad sneller wordt verbrand. Gevolg: heel wat amfibieën halen het voorjaar niet. Zij die wel ontwaken, hebben vaak veel van hun vetreserves opgebruikt waardoor ze het voortplantingsseizoen beginnen met een zwakke lichaamconditie. Die verminderde lichaamsconditie zorgt ervoor dat het aantal en de kwaliteit van de afgezette kikkerdril en paddensnoeren lager is. Zo wordt een neerwaartse spiraal ingezet die er kan toe leiden dat populaties het steeds moeilijker krijgen om stand te houden. Na de recordwarme winter van 2006-2007 werden 40% minder amfibieën overgezet in Vlaanderen dan na de normale winter van 2005-2006. Door de strenge winter van dit jaar (de gemiddelde temperatuur van januari bedroeg 0,7 °C) zou het wel eens kunnen dat heel wat kikkers, padden en salamanders in hun winterslaap zijn doodgevroren. [b]Elke amfibie die door een overzetactie kan gered worden, wordt hierdoor eens zo belangrijk.[/b]
